Wywóz gruzu w świetle przepisów prawnych
Odpady budowlane – nazywane również zbiorczo gruzem – to wszystkie śmieci, które powstają na skutek prac budowlanych, remontowych, montażu i demontażu instalacji, ocieplania domów oraz przy rozbiórce budynków. Zalicza się do nich przede wszystkim betonowe odłamki, potłuczone wyroby ceramiki budowlanej (w tym cegły, pustaki, dachówki itp.), kamienie, ziemię oraz inne tego typu materiały. Zgodnie z obowiązującymi przepisami gruz budowlany nie może być traktowany jako odpady komunalne i nie powinien być składowany razem z odpadami niebezpiecznymi, o ile nie został wcześniej zanieczyszczony przez substancje uznawane za niebezpieczne. Co w takim razie należy z nim robić?
Jakie mogą być skutki nieprawidłowego składowania i wywozu gruzu?
Opłata śmieciowa, jaką każdy wytwórca odpadów jest zobowiązany uiszczać, nie obejmuje ani wywozu, ani utylizacji odpadów budowlanych. Nie wolno zatem wyrzucać ich do kontenera przeznaczonego na odpady komunalne, w przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia pojazdu zajmującego się wywozem śmieci. Również składowanie gruzu powinno odbywać się w ściśle określony sposób, inaczej może on stanowić zagrożenie dla środowiska naturalnego. Jeśli odpady budowlane nie będą gromadzone w przeznaczonych do tego celu kontenerach, resztki kleju, lakieru lub farby znajdujące się na zdemontowanych elementach mogą przeniknąć do gleby oraz wód. Konsekwencjami takiej sytuacji będzie skażenie terenu, jak również narażenie zdrowia ludzi na poważne niebezpieczeństwo.
Jakie kary grożą za nieprzepisowy wywóz gruzu?
Wywóz gruzu poza przeznaczone do tego celu miejsca jest wykroczeniem karanym przez polskie prawo. Określa to m.in. artykuł 162 Kodeksu wykroczeń § 1, w którym można przeczytać, że „kto w lasach zanieczyszcza glebę lub wodę albo wyrzuca do lasu kamienie, śmieci, złom, padlinę lub inne nieczystości, albo w inny sposób zaśmieca las, podlega karze grzywny albo karze nagany […]”. Dopuszczenie się takiego wykroczenia skutkuje mandatem w wysokości od 20 do 5000 złotych. Przepisy normują także kwestie związane z przetrzymywaniem takich odpadów. Prawo karne w artykule 117 Kodeksu wykroczeń wskazuje, że w przypadku nieutrzymania porządku w obrębie swojej nieruchomości można zostać ukaranym karą grzywny w wysokości nawet 1500 zł. Finansowego odszkodowania może się również domagać firma zajmująca się wywozem odpadów komunalnych, której pojazd zostanie uszkodzony przez nieprawidłowo zdeponowany gruz.
Jak powinno wyglądać składowanie i wywóz gruzu?
1 stycznia 2021 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów. Określa ono warunki magazynowania różnego rodzaju odpadów, w tym także wstępnego ich gromadzenia przez samego wytwórcę. W rozporządzeniu wyszczególniono, że wytwarzający odpady powstające na skutek m.in. budowy, remontu czy rozbiórki budynku są zobowiązani do magazynowania odpadów w kontenerach, pojemnikach lub innych miejscach dostosowanych do właściwości fizycznych i chemicznych gromadzonych materiałów. Celem tych działań ma być zapobieganie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń poza wyznaczone miejsce, jak również minimalizacja wpływu czynników atmosferycznych na przechowywany gruz.
Podobny zapis, według którego odpady budowlane i rozbiórkowe należy składować w specjalnych pojemnikach, można także znaleźć w regulaminach dotyczących zasad utrzymania czystości i porządku w gminach lub na terenie miast. Przy mniejszych ilościach odpadów można je przechowywać w specjalnych workach typu big bag, natomiast przy większych pracach zaleca się zamówienie metalowego kontenera w firmie zajmującej się odbiorem odpadów wykwalifikowani fachowcy bezpiecznie przetransportują gruz na miejsce składowania i zadbają o jego dalszą utylizację. Skorzystanie z usług zewnętrznej firmy to idealny sposób, aby pozbyć się śmieci z placu budowy, a przy tym uniknąć ryzyka działania niezgodnie z prawem.